BÁCH PHÂN VỊ TRONG KỲ THI 2025
1.Bách phân vị là gì?
Bách phân vị (tiếng anh Percentile) là một khái niệm trong thống kê dùng để đo vị trí tương đối của bạn so với toàn bộ nhóm. Thay vì chỉ nhìn điểm số tuyệt đối (ví dụ bạn được 8/10điểm), bách phân vị sẽ trả lời câu hỏi: bạn xếp hạng thứ bao nhiêu so với các bạn khác.
Ví dụ:
Bạn ở bách phân vị 90 – nghĩa là bạn có điểm cao hơn 90% thí sinh còn lại.
Bạn ở bách phân vị 50 – nghĩa là bạn thuộc nhóm trung bình (cao hơn 50% số thí sinh).
Vậy nên, bách phân vị không đánh giá theo điểm mà đánh giá theo thứ hạng trong phân bố điểm của toàn bộ thí sinh
2. Vì sao bách phân vị quan trọng trong kỳ thi THPT 2025?
Năm nay, kỳ thi tốt nghiệp THPT có nhiều hình thức khác nhau:
- Thi truyền thống theo tổ hợp: A00 ( Toán. – Lí – Hoá); D01 ( Toán – Văn. – Anh); B00 ( Toán – Hoá – Sinh) ..
- Thi đánh giá năng lực do các trường tổ chức: HSA ( ĐHBK HN), TSA ( ĐHQG HN), APT. (ĐH ngoại thương)…
Mỗi đề có độ khó khác nhau, nên nếu chỉ xét điểm tuyệt đối thì sẽ không công bằng.
Vì Vậy BGD&ĐT sử dụng bách phân vị để chuẩn hoá điểm giữa các bài thi, đảm bảo mọi thí sinh dù chọn hình thức nào đều được so sánh trên “ mặt bằng chung”.
3. Cách hoạt động của bách phân vị trong quy đổi điểm.
3.1. Khung quy đổi điểm là gì?
Bộ GD&ĐT và các trường sẽ công bố một bảng quy đổi theo bách phân vị .Mỗi mức phân vị (top 1%, top 5%, top 10%..) sẽ được gắn với một mức điểm tương ứng trong từng tổ hợp/ môn thi.
Ví dụ: bạn đạt bách phân vị là 95 trong bài thi HSA tương đương với bách phân vị 95 trong tổ hợp A00.
Nếu tại phân vị này, A00 tương ứng 28,75 điểm, thì điểm HSA. của bạn quy đổi là 28,75 điểm A00.
3.2. Công thức nội suy quy đổi.
Nếu bạn nằm trong khoảng giữa 2 phân vị, điểm sẽ được tính bằng nội suy tuyến tính:
T_HSA = HSA3 + (T_A00- A3) x (HSA2 – HSA3)/ ( A2 -A3).
Trong đó:
T_A00 là điểm muốn quy đổi từ tổ hợp A00.
A2,A3: điểm tương ứng với hai phân vị gần nhất trong A00.
HSA2, HSA3: điểm tương ứng của HSA tại cùng phân vị.
T_HSA: điểm tương đương bên bài thi HSA.
Ví dụ: bạn cao 1m75 điều đó cao với người Việt là ( top 90%), nhưng chỉ là trung bình với các cầu thủ bóng rổ NBA. ( top 50%). Việc quy đổi gíup đặt tất cả vào cùng 1 thước đo chuẩn.
4. Ví dụ thực tế từ BGD &ĐT ngày 21/07/2025.
Số điểm 28,75 điểmA00 
27,5 điểm D01.
Số điểm 20,25 điểm A00 19 điểm B00.
Điều này cho thấy: để đạt cùng vị trí trên bảng xếp hạng ( phân vị tương đương), thí sinh A00 thường cần điểm cao hơn D01 từ 1 đến 1,5 điểm, do phổ điểm A00 cao hơn.
5. Vai trò và trách nhiệm của các trường đại học có kỳ thi riêng.
Các trường như Bách khoa, Ngoại thương, Quốc gia Hà Nội .. tổ chức kỳ thi riêng (HSA,TSA,APT) có trách nhiệm phối hợp với BGD & ĐT:
5.1.Chọn tổ hợp tương ứng
Ví dụ HSA chọn tổ hợp A00 làm mốc quy đổi.
5.2. Công bố khung quy đổi điểm.
Trong vòng 3 ngày sau khi Bộ GD & ĐT công bố đierm thi THPT các trường phải:
-Phối hợp công bố bảng quy đổi chi tiết.
-Căn cứ trên dữ liệu thực tế của thí sinh thi cả hai bài.
-Bảo đảm tính khoa học – minh bạch – công bằng.
“ Các trường có thể tổ chức thi riêng nhưng phẫn phải quy đổi ra bảng xếp hạng chung. Mọi người đều
thi sân chơi khác nhau, nhưng thứ hạng cần chuẩn hoá để xét tuyển chung”.
Kết luận
Bách phân vị là một bước tiến quan trọng của kỳ thi 2025, giúp đảm bảo:
-Công bằng giữa các hình thức thi.
-Đánh giá chính xác theo năng lực tương đối.
-Giảm tranh cãi giữa các tổ hợp điểm số.
Hạn chế:
Bách phân vị cũng chưa đánh giá được sự công bằng vì:
-Nhóm 1. Các thí sinh thi HSA hay TSA… đa số là các học sinh có năng lực tốt mới thi và số lượng ít.
-Nhóm 2. Tất cả các thí sinh ( cả học lực tốt và kém) đều tham gia thi tốt nghiệp THPT ;
-Sau đó xếp top 100 của nhóm1 ngang với top 100 của nhóm 2 thì thiệt cho nhóm 1.
-Nên mọi sự so sánh đều khấp khiễng và chỉ có tính tương đối. Phải chăng Bộ GD & ĐT vẫn ưu ái cho thí sinh thi tốt nghiệp THPT.
Thí sinh cần hiểu rõ nguyên lý này để
-Chọn hình thức thi cho phù hợp.
-Đọc hiểu bảng quy đổi.
-Dự đoán điểm chuẩn chính xác hơn.
Hãy là thí sinh thông minh, xét tuyển bằng thứ hạng – không bằng điểm số.
0 Nhận xét